Expertises
Belastingfraude
Belastingfraude is een breed begrip. In de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) zijn de strafbare feiten opgenomen die als belastingfraude kwalificeren.
Wat is belastingfraude?
In de AWR zijn diverse vormen van belastingfraude strafbaar gesteld. Het gaat dan bijvoorbeeld om het (opzettelijk) niet voldoen aan specifieke fiscale verplichtingen. Denk aan het niet voeren van een administratie conform de eisen van de wet, of bijvoorbeeld het niet verstrekken van inlichtingen, of het verstrekken van onjuiste inlichtingen. De complete lijst van fiscale verplichtingen is terug te vinden in artikel 68 AWR. De opzetvariant hiervan is strafbaar gesteld in artikel 69 AWR.
Verder is het opzettelijk niet of niet tijdig doen van een belastingaangifte en het opzettelijk onjuist of onvolledig doen van een aangifte strafbaar gesteld. Een relatief nieuwe vorm van belastingfraude is het – nadat aangifte is gedaan – opzettelijk niet (of niet binnen de termijn) betalen van het verschuldigde bedrag aan belastingheffing. Dit artikel is vooral bedoeld voor zogenaamde ploffers: personen en vennootschappen die wel aangifte doen, maar nooit tot betaling overgaan.
Om een goede verdediging te voeren in een fiscale strafzaak is kennis van het belastingrecht noodzakelijk. Want waar liggen de grenzen van het belastingrecht? Wanneer is sprake van belastingontwijking en wanneer is sprake van belastingontduiking? Fiscale leerstukken als het pleitbare standpunt zijn ook belangrijk in het strafrecht. Onze advocaten hebben kennis van het belastingrecht (AWR) en het strafrecht en zijn daardoor bij uitstek gespecialiseerd in de verdediging van een strafzaak die ziet op belastingfraude. Tevens kan snel en strategisch geschakeld worden in de eventuele fiscale procedure. Wordt u verdacht van belastingfraude? Neem dan contact met ons op.
Als gezegd is het fiscale strafrecht uniek in zijn soort. Dit komt niet alleen door de onderliggende belastingwetten maar ook door andere aspecten, zoals de sfeerovergang, het una via-beginsel, de mogelijkheid van inkeer, de specialis-regelingen, of bijvoorbeeld het gegeven dat fiscaal nadeel in een strafzaak niet kan worden ontnomen. Slechts een enkele greep uit de unieke vraagstukken die een rol spelen in het fiscale strafrecht. Hieronder een korte toelichting.
Van controle naar opsporing
Het kan gebeuren dat een inspecteur tijdens een (regulier) controle-onderzoek een redelijk vermoeden krijgt dat belastingfraude is gepleegd. Op zo’n moment vindt er een sfeerovergang plaats met verschillende juridische vraagstukken. Want een belastingplichtige heeft diverse fiscale verplichtingen, maar als verdachte van belastingfraude heeft u bepaalde rechten. Deze rechten en verplichtingen botsen nogal eens.
Het is noodzakelijk om de sfeerovergang van het belastingrecht naar het strafrecht goed voor ogen te houden. Bent u bijvoorbeeld gewezen op alle rechten die u heeft als verdachte? En welke gevolgen heeft dit als dit niet gebeurt? Onze advocaten zijn bedacht op deze sfeerovergang, kennen al uw rechten en verplichtingen, en kunnen deze ook strategisch inzetten. Neem dus vooral contact op indien u verdachte bent van belastingfraude, maar ook als een risico bestaat dat door toedoen van een boekenonderzoek een verdenking van belastingfraude kan ontstaan.
Boetes versus strafvervolging
Het onjuist of onvolledig doen van een belastingaangifte kan worden beboet, maar de inspecteur kan uw zaak ook aanmelden voor strafrechtelijke afdoening. Dat is mogelijk als sprake is van opzet en het belastingnadeel meer dan € 100.000 bedraagt. In bepaalde situaties kan ook bij een lager belastingnadeel een zaak worden aangemeld. Samen met de officier van justitie wordt dan bepaald of deze zaak strafrechtelijk moet worden afgedaan, of dat de inspecteur een boete oplegt. Als voor de start van een strafrechtelijk onderzoek wordt gekozen, kan het gebeuren dat de FIOD bij u op de stoep staat. Daar kunt u hier meer over lezen.
In de wet is bepaald dat door de overheid een keuze moet worden gemaakt voor het strafrecht of het belastingrecht: er moet één weg worden gekozen (‘una via’). U mag in beginsel niet voor hetzelfde feit worden beboet (met een bestuurlijke boete) én worden bestraft (in een strafrechtelijke procedure). We noemen dit ‘una via’, wat ‘één weg betekent. Heeft u al een keer een verzuim- of vergrijpboete ontvangen van de Belastingdienst en bent u verdachte in een strafzaak? Onze specialisten weten welke gevolgen dit heeft.
Inkeer kan strafvervolging voorkomen
Als u alsnog vrijwillig uw belastingaangifte verbetert, kunt u in beginsel voorkomen dat u strafrechtelijk wordt vervolgd voor belastingfraude. Aan een vrijwillige verbetering van uw aangifte zijn voorwaarden verbonden en de inkeerregeling is de laatste jaren aanzienlijk ingeperkt. Over de voorwaarden voor het gebruik maken van de inkeerregeling kunt u hier meer lezen.
Geen belastingfraude én valsheid in geschrifte (gebruikmaken van valse stukken)
In de belastingwet is bepaald dat u niet kunt worden vervolgd voor belastingfraude én het opzettelijk gebruik maken van een vals of vervalst geschrift. In de praktijk kan dit samenlopen. Zo kan een onjuiste of onvolledige belastingaangifte worden gezien als een vals geschrift waarvan u gebruik maakt. De wet regelt dat u dan niet voor het delict valsheid in geschrifte strafrechtelijk kan worden vervolgd. Zie ook onze expertise valsheid in geschrift.
Ontneming en belastingfraude
Een ander uniek aspect aan het fiscale strafrecht is dat fiscaal nadeel niet kan worden ontnomen op grond van de wet. Onze specialisten hebben hier oog voor en kennen ook de fiscale gevolgen als wel wederrechtelijk verkregen voordeel wordt ontnomen. Hier ligt dus eveneens een wisselwerking tussen het strafrecht en het fiscale recht.
Kortom belastingfraude vergt kennis van twee rechtsgebieden: het belastingrecht (AWR) en het strafrecht. Onze advocaten zijn gespecialiseerd op beide terreinen en kunnen u dus bij uitstek bijstaan als u verdacht wordt van belastingfraude alsook in de eventuele aanpalende fiscale procedure. Neem gerust contact met ons op als u hier nadere vragen over heeft.
In een notendop
Wat is belastingfraude?
Van controle naar opsporing
Boete versus strafvervolging
Inkeer kan strafvervolging voorkomen
Geen belastingfraude én valsheid in geschrifte
Ontneming en belastingfraude
Neem contact op met onze specialisten
Mr. J.N. (Judith) de Boer
Mr. G.M. (Mariëlle) Boezelman
Mr. A.A. (Anke) Feenstra
Mr. P.J. (Peter) van Hagen
Mr. M. (Maaike) Coenen
Kennisartikelen over dit onderwerp
#304 Het recht op een eerlijk fiscaal proces
Eind vorig jaar deed de Grote Kamer van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)…
Recht op verhoorbijstand – De hoogste tijd. NJB 2023/213
In bestuurlijke en fiscale boetezaken schittert Salduz door afwezigheid. Het is de hoogste tijd dat het recht op verhoorbijstand…
Strafvervolging van belastingdelicten in de Caribische delen van het Koninkrijk: nieuwe ontwikkelingen. TBS&H 2018, nr 3
In het voorjaar 2018 heeft het Gerecht in eerste aanleg van Sint Maarten een aantal belangwekkende uitspraken gedaan…
Cumulerende procedures en dubbele bestraffing. TBS&H 2017, nr 4
Het ne bis in idem-beginsel – het verbod op dubbele bestraffing en vervolging – heeft vanuit Europa recentelijk…
#222 Het venijn zit ‘m in de staart
Belastingadviseurs en accountants worden regelmatig in strafrechtelijke onderzoeken betrokken als er een vermoeden bestaat dat zij een faciliterende…
#221 Inspecteur, krijg ik nu de cautie? Nee hoor, niet nodig.
Gesprekken met de inspecteur kunnen soms ongemakkelijke situaties opleveren. Zeker als de inspecteur zinspeelt op de onjuistheid van…
#217 ‘The point of no return’ bij een dubbele vervolging voor hetzelfde feit
Met enige regelmaat worden justitiabelen voor hetzelfde materiële feitencomplex zowel beboet door de Belastingdienst als strafrechtelijk vervolgd door…
#214 Is fraude van de een, ook fraude van de ander?
Als je zelf geen fraude hebt gepleegd, maar wel weet dat een ander heeft gefraudeerd, of je had…
Een oproep tot de Hoge Raad voor een meer materiële invulling van het feitsbegrip van het ne bis in idem-beginsel. WFR 2021/83
U mag niet twee keer worden gestraft voor hetzelfde feit. Dat houdt – heel kort gezegd – het…
#210 BD mag controletaak niet afschuiven op ondernemers, ook niet bij btw-fraude
Ongekend onrecht bij aanpak btw-fraude Door btw-ketenfraude verdwijnen er ieder jaar honderden miljarden aan btw-gelden en bonafide ondernemers…