Spring naar content
Expertises

Corruptie

Corruptiebestrijding staat hoog op de agenda van de Nederlandse autoriteiten. In het afgelopen decennium heeft de toepassing van de omkopingsbepalingen in het wetboek van strafrecht zich in een rap tempo ontwikkeld. De publieke belangstelling voor dergelijke onderzoeken is groot. Dat geldt voor corruptiezaken tegen bedrijven, maar ook voor zaken tegen politici en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven. Met deze toegenomen focus op corruptiebestrijding probeert Nederland daarmee tegemoet te komen aan de internationale kritiek dat het te weinig aan corruptiebestrijding doet. Gelet op deze context is zorgvuldige en actieve verdediging van groot belang voor de betrokkene.

Wat is (internationale) corruptie?

Maar wat is corruptie nu eigenlijk? In het wetboek van strafvordering wordt gesproken over omkoping. Het gaat steeds om misbruik van de eigen positie of functie om er zelf beter van te worden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen ambtelijke en niet-ambtelijke corruptie en tussen passieve en actieve corruptie.

Zo zijn bijvoorbeeld (rechts)personen die aan een ambtenaar een gift, belofte of dienst aanbieden met het doel hem iets te laten doen of nalaten strafbaar op grond van artikel 177 Sr (‘omkoping van een ambtenaar’). Voor de strafbaarheid is het niet vereist dat de gift door de ambtenaar wordt aangenomen.

De ambtenaar die een dergelijke gift, belofte of dienst wel aanneemt, terwijl hij weet dat het doel daarvan is dat hij iets doet of nalaat, is ook strafbaar op grond van artikel 363 Sr (‘passieve omkoping ambtenaar’). Onder deze bepalingen valt eveneens internationale corruptie. Zo kan het Nederlandse Openbaar Ministerie bijvoorbeeld ook Nederlandse (rechts)personen vervolgen voor het omkopen van buitenlandse ambtenaren.

Ook niet-ambtelijke omkoping is op basis van artikel 328ter Sr strafbaar. Het gaat dan om een persoon ‘werkzaam zijnde in dienstbetrekking of optredend als lasthebber’ die een gift, belofte of dienst aanneemt/aanbiedt om de ander iets te laten doen of nalaten dat in strijd is in met een goede uitoefening van zijn functie. Door de handeling hoopt men iets van de ander gedaan te krijgen. Ook degene die deze gift aanneemt, terwijl hij weet met welk doel de gift is gedaan en hij daarmee handelt in strijd met zijn functie, is strafbaar op basis van artikel 328ter Sr.

Grijs gebied

Al deze corruptiebepalingen zijn ruim geformuleerd en dat levert nogal eens een grijs gebied op. Het is daarom van belang om kritisch te zijn op de feiten en een zorgvuldige verdediging te voeren. Daarmee kan worden voorkomen dat de betekenis van corruptie in het normale spraakgebruik als maatstaf wordt aangelegd. Enkel indien de feiten kwalificeren als een van de strafbaar gestelde delicten kan een veroordeling volgen. Voorop staat dat de toegenomen aandacht voor corruptiebestrijding er in ieder geval niet toe mag leiden dat de waarborgen die in de strafbaarstelling van corruptie zijn vastgelegd onzorgvuldig of onjuist worden toegepast.

Fiscale gevolgen

Naast het bestrijden van corruptie via de strafrechtelijke weg, wordt dit ook bewerkstelligd door middel van fiscale wetgeving. Zo geldt er een aftrekbeperking voor steekpenningen (waaronder de giften, beloften of diensten uit één van de hiervoor genoemde strafbaar feiten) en kan de zakelijkheid van bepaalde betalingen door de belastinginspecteur ter discussie worden gesteld.

Heeft u vragen over corruptie? Of wordt u verdacht van één van deze corruptiebepalingen en/of loopt u daardoor tegen fiscale consequenties aan? Dan helpen wij u graag verder.

In een notendop

Corruptie
Internationale corruptie
Omkoping
Steekpenning

Neem contact op met onze specialisten

Mr. J.N. (Judith) de Boer

Mr. G.M. (Mariëlle) Boezelman

Mr. J.R.J. (Judith) Gijsen

Mr. L.M. (Luce) Smithuijsen

Kennisartikelen over dit onderwerp

#314 Vrijspraak ambtelijke corruptie: politieke partij steunen mag

Wat brengt de corruptiezaak tegen Richard de Mos e.a. ons? Ambtelijke corruptiezaken zijn ingewikkeld, feitelijk en kennen een…

Lees meer

Steekspel met de fiscus. TBS&H 2015, nr 6

De bestrijding van corruptie staat al enige tijd hoog op de politieke agenda. Ook het Openbaar Ministerie heeft…

Lees meer