Informatiebeschikking

Aangezien een onherroepelijke informatiebeschikking tot omkering en verzwaring van de bewijslast kan leiden, is het belangrijk goed op de hoogte te zijn van uw rechten en verplichtingen bij informatieverzoeken. Wij hebben veel ervaring met het begeleiden van informatieverzoeken en het voeren van procedures naar aanleiding van een informatiebeschikking. Ook het voeren van verweer in een civiele procedure waarin de Belastingdienst nakoming van de informatieverplichtingen vordert, hoort daar tegenwoordig bij.

Informatiebeschikking

Tot 2011 kon de rechtmatigheid van een informatieverzoek van de Belastingdienst niet worden getoetst door de belastingrechter, en kon daartegen dan ook geen bezwaar worden gemaakt. Per medio 2011 is dit wel mogelijk, door de invoering van de informatiebeschikking. Wanneer u de informatieverzoeken van de Belastingdienst te ver vindt gaan, kunt u weigeren daaraan te voldoen. Indien de fiscus aan die weigering gevolgen wil verbinden door omkering en verzwaring van de bewijslast, dan moet hij eerst een informatiebeschikking afgeven. De informatiebeschikking biedt vervolgens de toegang tot de belastingrechter om het informatieverzoek te toetsen. Op die manier kan duidelijkheid worden verkregen over de rechtmatigheid van het verzoek, of over de vraag of alle gevraagde informatie is verstrekt.

In een procedure tegen een informatiebeschikking spelen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur een grote rol. Zo moet de omvang van de verzochte informatie evenredig zijn met de beoogde doelen. De belastingrechter kan deze toets volledig uitvoeren. Ook de vraag of een verzoek om alle e-mails over een bepaalde periode te verstrekken in strijd is met het recht op privacy en/of het evenredigheidsbeginsel, kan in een informatiebeschikking procedure aan de belastingrechter worden voorgelegd. In woonplaats- en in vestigingsplaatsonderzoeken zien wij regelmatig een discussie over de informatieverplichtingen ontstaan, omdat de Belastingdienst vaak vergaande verzoeken doet.

Belastingprocedure na informatiebeschikking

Een informatiebeschikking staat onherroepelijk vast als geen bezwaar is gemaakt, of als de belastingrechter deze in stand laat. Dat betekent niet automatisch dat de bewijslast wordt omgekeerd en verzwaard. De belastingrechter die over de belastingaanslag oordeelt, kan bijvoorbeeld oordelen dat dat gevolg te zwaar is voor de beperkte schending.

Vereiste aangifte

In de praktijk zien wij dat de Belastingdienst niet altijd kiest voor het nemen van een informatiebeschikking indien niet alle informatie wordt verstrekt of de administratie niet volledig aan de vereisten voldoet (52 AWR). Wij hebben de indruk dat de Belastingdienst vaker het standpunt inneemt dat de bewijslast moet worden omgekeerd en verzwaard, omdat niet de vereiste aangifte is gedaan (25 en 27e AWR). Het is dan in de belastingprocedure aan de belastinginspecteur om te bewijzen dat de vereiste aangifte niet is gedaan. Dat betekent dat de Belastingdienst moet bewijzen dat het volgens de aangifte verschuldigde bedrag zowel absoluut als relatief gezien aanzienlijk lager is dan de werkelijk verschuldigde belasting. Ook moet de inspecteur bewijzen dat de belastingplichtige zich ervan bewust moest zijn dat een aanzienlijk bedrag aan verschuldigde belasting niet zou worden geheven. In een belastingprocedure is het belangrijk hieraan aandacht te besteden en verweer op te voeren. De beoordeling of omkering en verzwaring van de bewijslast van toepassing is, mag de rechter ambtshalve toetsen. Onze advocaten weten hoe zij zich hierop kunnen voorbereiden.

Civiele procedure

Als de inspecteur vindt dat niet aan de informatieverplichtingen wordt voldaan, dan kan hij zoals gezegd een informatiebeschikking nemen. Hij heeft echter nog meer mogelijkheden. Zo is het niet voldoen aan de informatieverplichtingen ook een strafbaar feit (artikel 68 en 69 AWR). De inspecteur kan het nakomen van de informatieverplichtingen ook in een civiele (kort geding) procedure afdwingen. Op laste van een dwangsom wordt dan nakoming van de informatieverplichtingen gevorderd. Doordat de inspecteur dit dwangmiddel regelmatig uit de kast trekt, hebben wij ervaring met het voeren van deze procedures en weten wij ook op welke wijze kan worden getracht een openbare civiele procedure te voorkomen. En als het toch zover moet komen, dan halen wij alles uit de kast en weten wij als geen ander welke verweren kunnen worden gevoerd.