De invloed van de Wwft en de melding van ongebruikelijke transacties gaan een steeds grotere rol spelen in de fiscale controles en strafrechtelijke onderzoeken. Ook in de huidige situatie, waarbij de overheid allerlei steunmaatregelen in het leven heeft geroepen, wordt er veel aandacht besteed in de media aan de melding van fraude of misbruik bij FIU Nederland. Deze week publiceerde FIU Nederland het jaaroverzicht over 2019. In deze editie van Hertoghs beschouwt zullen wij dit jaarverslag bespreken.
Meldingen
Vaak wordt gesproken over allerlei onzekerheden en moeilijkheden die de implementatie van de Wwft-wetgeving met zich meebrengt. Maar, waar hebben we het nu eigenlijk over in aantallen? In totaliteit ontving FIU Nederland in 2019 maar liefst 2.462.973 meldingen. Deze toename was grotendeels toe te rekenen aan de in medio 2018 nieuw toegevoegde objectieve indicator van de hoogrisicolanden. Alle inspanningen van de instellingen ten spijt om deze indicator in te regelen, is deze geruisloos afgeschaft toen bleek dat FIU Nederland werd overspoeld met dergelijke meldingen. Als die meldingen buiten beschouwing worden gelaten, resteert een aantal van 541.236 reguliere meldingen. Daarvan zijn er 39.544 aangemeld als ‘verdacht’ en verwerkt in 5.302 dossiers. Dit is een afname ten opzichte van 2018. Met ruim 19 miljard euro is met deze meldingen echter wel een groter bedrag gemoeid dan in 2018 (9,5 miljard euro).
Ook interessant om eens te benoemen zijn de diverse toezichthouders voor de Wwft:
• Autoriteit Financiële Markten (AFM) voor o.a. beleggingsondernemingen.
• Bureau Financieel Toezicht (BFT) voor accountants, belastingadviseurs en notarissen.
• Bureau Toezicht Wwft van de Belastingdienst voor handelaren.
• De Nederlandsche Bank (DNB) voor instellingen die onder toezicht van DNB staan.
• De elf dekens van de orde van advocaten in de arrondissementen, voor advocaten uiteraard.
• Kansspelautoriteit (Ksa) voor kansspelaanbieders.
De facilitators
De cijfers van de zogenaamde ‘facilitators’ staan in onderstaand schema.
| Instelling | Aantal meldingen | waarvan objectief | Aangemerkt als verdacht |
| Accountant/Administratiektr | 3424 | 922 | 209 |
| Advocaat | 52 | 10 | 16 |
| Belastingadviseur | 284 | 12 | 61 |
| Notaris | 1317 | 32 | 177 |
In de vergelijking met de daaraan voorafgaande jaren valt op dat het aantal meldingen door accountants/administratieconsulenten, advocaten en notarissen substantieel is toegenomen. Het aantal meldingen van belastingadviseurs blijft redelijk gelijk.
Wordt de accountant werkelijk zo vaak contant betaald?
Het is opmerkelijk dat accountants zo veel meldingen (ruim 900!) doen op basis van de objectieve indicator. De objectieve indicator is voor al deze dienstverleners gelijk en luidt als volgt: “een transactie voor een bedrag van € 10.000 of meer, betaald aan of door tussenkomst van de instelling in contanten, met cheques aan toonder, een vooraf betaald betaalinstrument of soortgelijke betaalmiddelen”. Het cijfer van 922 betekent dat even zoveel accountants contant (zouden) zijn betaald met een bedrag van (totaal) meer dan € 10.000. Dat lijkt ons niet heel waarschijnlijk. Uit de toevoeging Objectief02 blijkt echter dat hier sprake is van meldingen op grond van de vervallen objectief indicator met ‘hoog risico landen’. Deze transacties dienen thans te worden getoetst aan de subjectieve indicator en dienen pas te worden gemeld als er aanleiding is om te veronderstellen dat deze verband kunnen houden met witwassen of financiering van terrorisme.
De bewustwording van de Wwft-regelgeving bij dienstverleners lijkt zeker te zijn toegenomen, maar van de finesses van de Wwft is nog niet iedereen goed op de hoogte. Het is wel zaak om die kennis snel bij te spijkeren, want toezichthouders en opsporingsinstanties zullen ongetwijfeld met extra belangstelling kijken naar dienstverleners die zich in grote bedragen contant laten betalen.