De douane in Nederland maakt al jarenlang jacht op plezierjachten door te controleren of het jacht wel hier, of elders, in de btw is betrokken. Een speciaal team van de douane houdt zich hiermee bezig. Waarom specifiek deze btw-jacht op jachten?
In het verleden werd nog wel eens gebruik gemaakt van een constructie in het buitenland, waardoor geen of nauwelijks btw werd voldaan. Wij merken dat de douane in deze jacht – bestrijding van constructies daargelaten – regelmatig te ver gaat. Soms gaat het om pleziervaartuigen die al tientallen jaren oud zijn en regelmatig van eigenaar zijn gewisseld. Probeer dan maar eens het bewijs te leveren dat er ooit btw is betaald. Mag van de douane dan niet worden verlangd dat zij de algemene beginselen van behoorlijk bestuur respecteren?
Alarmbellen
Stelt u zich eens voor. Een plezierjacht is sinds jaar en dag op de Europese wateren te vinden en in particulier bezit. Het wordt verscheept naar de Rotterdamse haven. Bij binnenkomst van goederen over zee gaan ineens alle alarmbellen af bij de Nederlandse douane. Een goed dat over zee ons land binnenkomt, wordt namelijk geacht van buiten het douanegebied van de Unie te komen, waardoor sprake kan zijn van invoer. Als het om een plezierjacht gaat, verschijnt dan vrijwel direct het Douane Landelijk Team Jachten op het toneel.
Er zijn douanerechten en btw verschuldigd, tenzij kan worden aangetoond dat voor een vrijstelling in aanmerking wordt gekomen. Het gaat dan om de vrijstellingsregeling voor terugkerende goederen. Dat zijn goederen die vrijgesteld worden van douanerechten, nadat ze eerder uit het douanegebied van de Unie zijn uitgevoerd, binnen drie jaar opnieuw binnenkomen, en in het vrije verkeer worden gebracht.[1] En indien de goederen voor vrijstelling van douanerechten geschikt worden geacht, geldt een vrijstelling voor de btw.[2] Tenminste, zo luidt de Btw-richtlijn.
Extra voorwaarde in Nederland
In Nederland geldt er nog een extra voorwaarde om in aanmerking te komen voor een vrijstelling. Er moet namelijk worden aangetoond dat er btw op het goed drukt.[3] Maar wat is dan drukken? De douane stelt: “er moet btw zijn betaald en die btw moet niet weer zijn terugbetaald”. Goederen in het bezit van een ondernemer zullen dan ook niet voldoen, waar de ondernemer de btw in vooraftrek neemt. Maar ook een particulier kan – ook als wél btw drukt op het goed – in de problemen komen.
Bewijslast
Waar zit de lastigheid? Heel simpel. De bewijslast van de btw-druk ligt bij de belastingplichtige. Nu zijn boten bij uitstek goederen die lang meegaan. Zie dan bij een wat ouder schip na twintig jaar nog maar eens aan te tonen dat er in een ver verleden btw is betaald om dubbele heffing te voorkomen. Hoe ver mag de douane dan gaan in zijn eisen bij het aantonen dat het jacht in de btw is betrokken? Onze ervaring leert dat de douane er strikt in zit. Dit terwijl aan ‘aantonen’ volgens ons geen andere betekenis dient te worden gehecht dan ‘aannemelijk maken’. Wij roepen de douane dan ook op met de bewijslast ruimhartiger om te gaan, door rekening te houden met de omstandigheden per individueel geval. Dat wil zeggen een gedegen belangenafweging naar evenredigheid en het aanwezige bewijs beoordelen met inachtneming van het tijdsverloop.
Menselijke maat
Als de douane zich op het standpunt stelt dat niet of onvoldoende is aangetoond dat het jacht ooit in de btw-heffing is betrokken, volgt een uitnodiging tot betaling ten bedrage van 21% van de douanewaarde. Bij jachten kan dat flink in de papieren lopen. Zou dat de reden zijn dat de douane zich specifiek focust op deze pleziervaartuigen? Immers, lang niet bij alle goederen die over zee of door de lucht tijdelijk het douanegebied verlaten, volgt een dergelijke controle. Als je met een leaseauto op vakantie gaat naar Zwitserland, wordt bij terugkomst in de praktijk ook geen strikt onderzoek ingesteld en btw geheven. Waarom specifiek die belangstelling voor jachten? Het blijft gissen. Wat we wel weten is dat in alle zaken, en zeker ook bij deze jacht van de douane, de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht moeten worden genomen. Wij roepen de douane dan ook op bij iedere jacht rekening te houden met de omstandigheden van het geval. En de menselijke maat meer nadrukkelijk terug te brengen in de uitvoering.
Bent u zelf eigenaar van een jacht en verschijnt het Team Jachten ten tonele? Maak dan gebruik van uw rechten en laat u goed bijstaan.
[1] Artikel 203 DWU
[2] Artikel 143 Btw-richtlijn
[3] Artikel 7:26 lid 2 Algemene Douaneregeling