Na het box 3-arrest van de Hoge Raad rust op de schouders van staatssecretaris Van Rij van Financiën de ‘schone’ maar pittige taak om de hersteloperatie langs goede banen te leiden. “En dan is er nog altijd de rechter die de uitvoeringsregeling voor ambtshalve vermindering buiten toepassing kan verklaren als deze te onredelijk uitpakt.”, aldus Angelique Perdaems in haar interview met TaxLive op 11 februari 2022.
Lees hier alvast een voorproefje van het interview:
Na het box 3-arrest van de Hoge Raad rust op de schouders van staatssecretaris Van Rij van Financiën de ‘schone’ maar pittige taak om de hersteloperatie langs goede banen te leiden. Fiscalisten Sonja Dusarduijn en Angelique Perdaems verschillen hier en daar van mening over hoe de staatssecretaris dit box 3-herstel kan vormgeven, maar op één punt zijn ze het roerend met elkaar eens: voor een optimaal herstel is de dialoog cruciaal en dan het liefst zo breed mogelijk.
Het mag duidelijk zijn: na het in de media als kerstcadeau bestempelde box 3-arrest is rechtsherstel onvermijdelijk. Maar hoe groot, in welke vorm en voor wie? Deze puzzelstukjes van de hersteloperatie laten zich lastig leggen.
Boter op het hoofd
“De nodige ellende was te voorkomen geweest bij eerder ingrijpen,” zegt Dusarduijn die universitair hoofddocent belastingrecht is aan Tilburg University. “Veel partijen hebben helaas boter op het hoofd gehad. Allereerst had de wetgever het stelsel niet zo lang in stand mogen houden. De onvrede over box 3 en kritiek op de kloof met de werkelijkheid bestaat al heel lang. Pas in 2017 werd een poging gedaan om de werkelijkheid te benaderen met een nieuw schijvenstelsel.
Dat dit geen gouden greep is geweest, is een understatement. Andere opties dan dit falende box 3-beleid waren mogelijk geweest, waarbij ook de onderrenderende spaarder gewoon zijn steentje bijdraagt, maar dan wel in alle redelijkheid. Ten tweede biedt de Hoge Raad nu in het ‘kerst’-arrest zelf rechtsherstel, maar had dit al veel eerder kunnen doen. Het ‘schending van eigendomsrecht’-argument gold namelijk ook al voor het ‘oude’ box 3-stelsel, zeker vanaf 2013.”
“Ten derde: ook de Belastingdienst heeft de grenzen onnodig opgezocht,” vervolgt Dusarduijn. “Kijk bijvoorbeeld naar het SNS Reaal-arrest waarin een onfortuinlijke belegger in deze beursgenoteerde aandelen na een onverwachte vermogensonteigening door de Staat mede door een aanslag vermogensrendementsheffing onder de armoedegrens belandt. Toch stelt de inspecteur dat dit te wijten is aan zijn eigen risicovolle gedrag.
Gelukkig greep de Hoge Raad in met het oordeel dat de berekening van het inkomen uit sparen en beleggen voor de belegger in kwestie tot een individuele en buitensporige last leidt. En dan is er als laatste nog politiek Den Haag: de verontwaardiging over box 3 is nu groot, maar de Tweede en Eerste Kamer hebben in 2016 toch echt zelf ingestemd met de per 1 januari 2017 ingegane box 3-stelselwijziging.”